Ultrasonografi

Renkli Doppler Nedir ?

’' te gönderildi Prof.Dr. Zekai Pekkafalı tarafından

Renkli Doppler, bir ultrasonografi görüntüleme yöntemidir. Günümüzde artık sadece gri skala (siyah-beyaz) ultrasonografi cihazları pek kullanılmamakta olup üretilen hemen hemen tüm cihazlarda renkli Doppler özelliği bulunmaktadır.

[bt_highlight]Renkli Doppler Ultrason [/bt_highlight]

Hem renkli Doppler ultrason, hem de siyah-beyaz gri skala ultrasonografik incelemeler aynı cihazla yapılmakta ve hemen hemen her tür inceleme sırasında birbirlerini destekleyici olarak kullanılmaktadır.

[bt_highlight]Renkli Doppler nasıl çekilir? [/bt_highlight]

İncelenecek damar, kitle ya da organlar, önce gri skala US ile anatomik olarak incelenir; damarın iç yüzeyindeki düzensizlik, kolesterol plakları ve kalsifikasyon araştırılır. Daha sonra cihazın renkli Doppler özelliği çalıştırılır ve incelenecek damarlardaki kan akımının niteliği ve niceliği incelenir. Akım renkle kodlanır, akımın yönü ve şekli belirlenir. Renkli Doppler adı verilen bu incelemede, önce renklerin tonlamasına bakarak akımın hızı hakkında kabaca bir fikir sahibi olunabilir.

Renkli Doppler’de temel olarak, kırmızı ve mavi renkler kullanılır. İncelenen akım için hangi renk seçilmişse, diğer renk karşı yönden gelen akımı gösterir. Hızlı akım rengin açık tonları ile gösterilir. Damarlardaki darlıklardan sonra izlendiği gibi, akımın girdap yaparak tersine döndüğü alanlar, karşı renkle kodlanırlar. Hızın çok arttığı belirgin darlıklarda da karışık bir renk mozayiği ortaya çıkar.

[bt_highlight]Renkli Doppler Ultrasonografi nasıl çalışır? [/bt_highlight]

Yaklaşan ya da uzaklaşan bir tren sesini düşünelim. Sabit frekansla ses veren hareketli bir kaynak yaklaştıkça daha tiz (artmış frekans, kulağa gelen sesin dalga sayısı artmıştır), uzaklaştıkça daha pes (azalmış frekans, kulağa gelen sesin dalga sayısı azalmıştır) işitilir.

Buna Doppler kayması adı verilir. Damardan akan kanın içerisindeki kanın kırmızı hücreleri gibi şekilli elemanlar hareketli yapılardır. Ses bu yapılardan yansır. Gönderdiğimiz sesle yansıyan sesin arasındaki frekans değişikliğini (Doppler kayması) saptayarak akımın yönünü ve hızını belirleyebiliriz.

Görüntüler, akım yönüne göre seçilen renk tonları ile kodlanır ve gösterilir. Ayrıca, incelenen damarın ortasından küçük bir alan seçilerek akım, frekans ya da hız/zaman grafiği şeklinde yazdırılır. Akımın hızını ve niteliğini bir grafik şeklinde gösteren bu yönteme de Spektral Doppler adı verilir. Akımın niceliği ve niteliğini belirlemede spektral Doppler daha duyarılıdır. Grafik üzerinde ölçümler yapılarak hem darlığın derecesi saptanabilir, hem akımın niteliği bir takım ölçümlerle (birçok Doppler indeksleri ile) sayısal olarak gösterilebilir. Doppler US’de yüksek frekanslı ses kullanılmakla birlikte, dönen sesteki frekans değişikliği kulağın duyacağı sınırlardadır.

Kulak en duyarlı ses ayırıcısıdır. Renkli Doppler incelemeyi yapan deneyimli bir hekim, bu sesi dinleyerek akımın niteliği ve niceliği hakkında yeterli bilgi sahibi olabilir. Bu nedenle günümüzdeki en gelişmiş renkli Doppler ultrasonografi aygıtlarında bile hoparlörler varlıklarını sürdürmektedir. Son yıllarda teknolojik gelişmelerle, renkli Doppler ultrasonografi cihazlarına, görüntü kalitesini ve damarsal akım duyarlılığı artıran pek çok yeni özellikler eklenmiştir.

Ayrıca, burada ayrıntısına değinmeyeceğimiz, benzer çalışma prensiplerini ve bilgisayar teknolojilerini kullanan, başlı başına ayrı bir yeni görüntüleme tekniği de elastosonografidir. Bu yöntemde incelenen organ, doku ya da kitlelerin yumuşaklık/sertlik dereceleri değerlendirilerek, doğru teşhise yardımcı olan önemli bilgiler elde edilmektedir.

[bt_highlight]Karotis renkli Doppler nedir ?[/bt_highlight]

Karotis damarları boyundaki ana atar damarlardır (şah damarı). Bu damarlar beyni ve diğer kafa/yüz bölgelerini besleyen ana damarlardır. Boyun ön bölümde sağ ve sol olmak üzere iki ana karotis damarı vardır. Bunlar çene altında ikişer dala ayrılarak beyin ve yüz bölgelerine uzanırlar. Beynin ve diğer baş yapılarının kan dolaşımları incelenirken en sık yapılan inceleme Karotis renkli Doppler muayenesidir.

Renkli Doppler incelemelerinin yapılmasının en önemli amaçlarından biri, akım hızı aracılığı ile damar darlıklarının belirlenmesidir. İncelenen karotis damarları, önce siyah-beyaz (gri skala) ultrasonografi ile görüntülenir ve incelenir; damarın duvar kalınlığı ölçülür, iç yüzeyindeki düzensizlik, kolesterol plakları ve kalsifikasyon araştırılır. Daha sonra cihazın renkli Doppler özelliği çalıştırılır ve kan akımı renkli olarak izlenir. İncelenen damardaki kan akımının hızı anlık olarak ölçülür ve bir grafik şeklinde takip edilir. Akımın hızını ve niteliğini bir grafik şeklinde gösteren bu yönteme Spektral Doppler adı verilir.

Damarda darlık varsa, bu darlığın derecesi hem görüntü üzerindeki ölçümlerle belirlenir, hem de akım hızlarındaki değişiklikler tespit edilir. Örneğin damar çapı yarıya inmişse akım hızı iki misli artmalıdır. Damrda görülen darlık dereceleri detaylı bir şekilde rapor edilir. %70 ve daha fazla olan darlıklar tedavi edilmesi gereken ciddi darlıklardır, %95 darlık ise kritik darlıktır. Bazen damarda hiç akım görülmeyen tam tıkanmalar da olabilir.

[bt_highlight]Skrotal renkli Doppler nedir ?[/bt_highlight]

Renkli Doppler ultrasonografi incelemeleri ile teşhis konan önemli bir hastalık da erkeklerdeki varikosel hastalığıdır. Bu incelemeye skrotal renkli Doppler ultrasonografi denir. Burada testislerin toplar damarları genişlemiş, kıvrıntılı ve yumaklaşmıştır. Her iki testisin toplar damarları kasık bölgesine doğru görüntülenir. Damar sayıları ve seyirleri belirlenir, genişlikleri ölçülür. Normal bir kişide, hasta yatar pozisyondayken bu damarların çapı yaklaşık 1 mm civarındadır. Varikosel hastalarında damar sayısı artar, kıvrımlıdır ve çapları artmış olarak görülür. Testis toplar damarlarındaki akım yönü yukarı doğrudur. Renkli Doppler görüntüleme sırasında, hastaya derin nefes tutturularak ıkınması istenir ve akımın ters yöne değişip değişmediğine bakılır. Varikosel hastalarında ıkınma sırasında damarlar genişler ve akım testislere doğru ters yönde olur, buna reflü akım denir.

[bt_highlight]Obstetrik renkli Doppler nedir ?[/bt_highlight]

Gebelik takibinde renkli Doppler ultrasonografi incelemeleri çok değerli bilgiler vermektedir. Erken gebelikte bebeğin kalp atımları Doppler ile duyulur. Bebeğin kan dolaşımı renkli Doppler ile incelenir. Ayrıca bebeğin plasentası, kordonu, plasentaya kan taşıyan anne rahimindeki atar damarlar da renkli Doppler ultrasonografi ile incelenir.

[bt_highlight]Renkli Doppler kaçıncı haftada yapılır [/bt_highlight]

Gebelik takiplerinin her döneminde renkli Doppler ultrasonografi kullanılmalıdır. Özellikle gebeliği 21. Haftasında yapılması gereken ayrıntılı (detaylı veya ikinci düzey de denilir) ultrasonografide renkli Doppler incelemeleri mutlaka yapılmalıdır. Gebelik süresince karşılaşılan, örneğin bebekte gelişme geriliği veya plasenta yetmezliği gibi pek çok problemlerde de renkli Doppler incelemeler yapılmalıdır.

[bt_highlight]Renkli Doppler ultrasonografinin diğer bazı kullanım alanları [/bt_highlight]

Renkli Doppler ultrasonografinin diğer bir önemli kullanım alanı da, tümörlerin damar yapılarını ve kanlanmasını araştırarak, iyi huylu ya da kanser olup olmadığını anlamaya çalışmaktır. Ayrıca, bazı organların hastalıklarında, organı besleyen damarlar ve kan akımları incelenerek teşhise yardımcı olmaktadır. Bunlara örnek olarak; karaciğer ve siroz hastalıkları için portal renkli Doppler, böbrek hastalıkları ve hipertansiyon araştırmaları için renal renkli Doppler incelemeler yapılır.

Kol ve bacakların hem atar damar tıkanıklıkları, hem de toplar damar tıkanıklıkları ve varislerine yönelik olarak, renkli Doppler ultrasonografi çok sıklıkla yaptığımız incelemelerdir. Son olarak, renkli Doppler ultrasonografiden yararlanılan diğer bir önemli uygulama alanı da, Girişimsel Radyolojik uygulamalar sırasında en yaygın olarak kullanılan ultrasonografi kılavuzluğundaki rolüdür. Girişimler sırasında iğne veya kateter yerleştirilirken, geçiş yolu üzerinde veya hedef alınan doku, kanal, kitle gibi oluşumların ve çevresinin damarsal yapısının bilinmesi, uygulanan işlemin başarısını ve risklerini etkileyen oldukça önemli bir faktördür. Bu bilgiler de renkli Doppler ultrasonografi desteği ve yardımıyla elde edilir.

[bt_highlight]Renkli Doppler fiyatları 2023[/bt_highlight]

Özel muayenehane, görüntüleme merkezi ve hastanelerde renkli Doppler ultrasonografi ücretleri çok geniş bir fiyat aralığı göstermektedir. Renkli Doppler incelemeden beklenen doğru teşhisin elde edilmesinde, kullanılan renkli Doppler cihazının teknolojik özellikleri ve bundan daha da önemlisi; radyoloji uzmanının bu alandaki deneyimi oldukça önemli kriterlerdir. 2020 yılı, İstanbul ili için, Türk Tabipleri Birliğinin yıllık olarak yayınladığı hekim uygulamaları veri tabanındaki asgari ücret listesine göre, örneğin, Skrotal renkli Doppler; 395 TL, Karotis renkli Doppler; 642 TL, Obstetrik renkli Doppler; 691 TL, dir. Bu fiyatlar, özellikle zincir hastane gruplarında, birkaç kat daha yüksek talep edilebilmektedir.

Prof.Dr. Zekai Pekkafalı

“Renkli Doppler Nedir ?” te bir düşünce

  4. Özgür Baysal diyor ki:

    Sol ayağım diz kapağım ve altında özellikle de bilek kısmında yaklaşık (8) aydır ödem oluşmakta olup zaman,zaman. azalıp çoğalmaktadır… emekli sandığı (memur) emeklisiyim..durumum ve fiat hakkında bilgi vermenizi rica ederim.

    Yanıtla
    • Prof.Dr. Zekai Pekkafalı diyor ki:

      Merhaba. Fiyat, Hangi bölgenin, nerenizin renkli Doppler Ultrasonografisi olduğuna göre değişkendir. Ortalama 1000 ₺ civarındadır. Geçmiş olsun.

      Yanıtla
    • Prof.Dr. Zekai Pekkafalı diyor ki:

      Merhaba. karotis renkli doppler ultrasonografinizi yapan doktorun ölçümlerinde az miktarda farklılıklar olabilir. Anjiyo sonucu önemlidir ama hastanın takibi renkli doppler ultrasonografi ile yapılmalıdır. Geçmiş olsun.

      Yanıtla

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Call Now Button